Главная / Жамият / Жуда захарли: пассив тажовуз согликка кандай таъсир килади

Жуда захарли: пассив тажовуз согликка кандай таъсир килади

Мен хеч кимни хафа килишни хохламайман, лекин“: булар остида, биринчи карашда, зарарсиз сузлар, купинча самимий тажовуз яширинган булиб, у узини дустона ва гамхурлик билан яширади. Биз хар куни Интернетда бундай хабарларга дуч келамиз: постлар остидаги изохларда, куплаб чатларда ва оммавий сахифаларда.

Пассив тажовуз согликка кандай таъсир килади ва ундан кандай кочиш керак? Биз буни “Кибербуллингга карши кун” ВК лойихаси эксперти, психиатр, т.ф.д., “Елементарно” маслахат-психологик маркази асосчиси Даниял Ибрагимов билан биргаликда хал килмокдамиз.

Пассив тажовуз нима?

Пассив тажовузнинг куплаб таърифлари мавжуд. Мана улардан бири:

Пассив тажовуз – бу гамхурлик, маслахат, ёрдам бериш истаги сифатида яширинган бошка одамга душманликнинг онгли ёки онгсиз намоён булиши.”

4-mehnati-machburi-2Бошкача килиб айтганда, пассив тажовуз хеч качон бевосита узини намоён килмайди ва тажовузкор жабрланувчига нисбатан хакикий муносабатини яширади, очик конфликтга кирмайди, жабрланувчини хафа килмайди. Интернет мухитидаги пассив тажовузга юкоридаги хусусиятларга кушимча равишда иккита мухим омил кушилади – анонимлик ва жазосизлик.

Интернет тажовузнинг намоён булиши учун воситани танлашда жазосизлик ва эркинлик хисси беради.
Хар кандай нонаме кундузи энг яхши шифокор, укитувчи, куп болали она ва бошка хар кандай одамнинг гузал киёфасини саклаб колган холда, узининг салбий хис-туйгуларини бошкаларга куйиши мумкин. У буни килганини хеч ким билмайди.

Аста-секин, одам стрессни шу тарзда энгиллаштиришга урганиб колади ва автоматик равишда исталган жойда буни килишнинг мумкин булган усулларини кидиради: нотанишларнинг фотосуратлари, дустларига шахсий хабарлар остида шархлар ёзади.

У бу усулнинг ишлашини тушунади: кескинлик энгиллашади.

Афсуски, алкоголизмга мойил булган одамлар каби пассив тажовузкорлар буни узлари инкор этадилар. Ахир, хеч кандай дахшатли нарса булмади, улар: “Мен нима дедим ёки килдим” деб уйлашади. Бу сизнинг харакатларингизни оклашнинг осон ёъли: муаммоингизни тушунишнинг хожати ёък, психотерапияга пул сарфлаш. Натижада, тажовузкорлар хам уз хатти-харакатларининг гаровига айланади.

Газаб, газаб ва чалкашлик

Токсик хулк-атворни бошдан кечирган одамлар узларини кандай хис килишади? Аввало, нокулайлик, хафагарчилик, кайгу, газаб, кайгу, согинч. Пассив тажовуз ва Интернет буйича ВК тадкикотига кура, пассив тажовуз курбони булган респондентларнинг аксарияти газабланган ва газабланган (37%), хафа булган (29%) ёки саросимага тушган (22%).

Баъзида бу нохуш, салбий хис-туйгулар, одам унга нисбатан аник танкидга дуч келганида пайдо булади. Баъзида даъволар аник эмас, улар лойка булиши мумкин, лекин одам сухбатдошнинг эслатмасида узи учун ёкимсиз нарса борлигини хис килади. Бу биз “чукма колди” деб айтаётган туйгу.

Тадкикот шунингдек, тажовузкорларнинг хис-туйгулари хакида маълумотни уз ичига олади: улар купинча енгиллик (18%), газабланган / газабланган (17%) ёки уларнинг хиссий холати узгармаган (18%).

Кизиги шундаки, иккала холатда хам аёллар эркакларникига караганда купрок стрессга мойил.
Эркак тажовузкорларнинг 27 фоизида ва жабрланганларнинг 18 фоизида пассив тажовузга дуч келганидан кейин хиссий холат узгармади. Аёллар (36%) эркакларга (18%) нисбатан икки баравар куп норозиликни бошдан кечиришган ва аёллар (25%) эркакларга караганда (18%) чалкашликларга дуч келишган.

Check Also

thumbnail-tw-20201105142056-6058

Шахар хаётига карши соглом хаётнинг 3 та асосий омили

Биз хаммамиз биламиз ва курамиз: шахар хаёти одамларга салбий таъсир курсатади, у ёки бу касалликларни …

Даре уз Янгиликлар – сӯнги Ӯзбекистон хабарлари