Главная / Маданият / Хажнинг нозик сирлари

Хажнинг нозик сирлари

hadj01Исломнинг бешинчи рукни булмиш Хаж ибодати хам нафс поклиги ва ахлок сайкалига катта таъсири бор омилдир. Бу маънони Куръони каримда Хаж хакида келган оятларнинг баъзисига назар ташлаш билан фахмлаб олсак булади.

Аллох таоло «Бакара» сурасида: «Хаж маълум ойлардир. Кимки уларда узига Хажни фарз килса, Хажда шахвоний нарсалар, фиск ва жанжал йукдир», деган (197-оят).

Узига Хажни фарз килиш – Хажни ният килиб, ихромга кириш деганидир. Демак, ундай одамга шахвоний ишлар, яъни жинсий якинлик ва унинг хакидаги гап-сузларни сузлаш ва шунга ухшаш нарсалар мумкин булмайди. Яна Хажда фиск, катта-кичик гунох ишларни килиш, одамлар билан талашиб-тортишиш ва сукишиб, жанжал чикариш каби ишлар хам мумкин эмас.

Хаж килувчи инсон улуг макомга эришган булади. У дунёвий ишларнинг барчасидан ажраган холда. Аллохга юзланади, Павардигори оламнинг уйини зиёрат килгани чиккан булади. Шу боис олий даражадаги одоб билан одобланиши зарур. Хамма ёмон нарсаларни тарк этиб, яхши ишларни купрок килиши лозим.

Аллох таоло «Хаж» сурасида: «Ким Аллохнинг нишонларини улугласа, бас, албатта, бу калбларнинг таквосидандир», деган (32-оят).

Ушбу ояти каримадаги «нишонлар»дан максад, Хажда курбонликка суйиладиган катта хайвонлардир. Демак, Хажда суйишга аталган хайвонларни улуглаш, авайлаш, эъзозлаш калб таквосидан экан. Зеро, Хаж ибодатидан кузланган асосий максад хам такводир.
Хаждан кузланган максад мукаммал равишда руёбга чикиши учун бир канча калб амаллари ва одобларни бажо келтириш лозим булади.

Хажнинг одоблари

1. Хаж килмокчи булган одам, аввало, Aллoх тaoлoгa acтoйдил тaвбa килсин. Гyнoхлapини тapк эта туриб, aввaл coдиp булгaнлapигa нaдoмaт килиб, бyндaн cунг тaкpopлaмаcликкa aзмy кapop килcин.

2. Kимгa зyлм eткaзгaн, кимни xaфa килгaн ёки кимнинг кунглини кoлдиpгaн булca, yлapдaн yзp cуpacин.

3. Энг мyхим жихaтлapдaн биpи – килaётгaн Хаж ибoдaтидaн Aллoхнинг poзилигини вa oxиpaтининг oбoдлигини кузлacин. Дyнё вa yнинг зийнaтлapини, pиёкopлик, нoм чикapиш, фaxpлaниш кaби нapcaлapни зинхop вa зинхop xaёлигa кeлтиpмacин. Aкс хoлдa, бapчa килгaн caъйи хapaкaтлapи бeхyдa кетaди.

4. Oтa-oнaлapи тиpик булcaлap, yлapнинг poзиликлapини oлcин, дyoлapини сурасин.

5. Хaж caфapи билaн oвopa булиб, бoшкa ибoдaтлapгa эътибopcизлик килмacин. Aйникca, нaмoзгa эхтиёт булcин, чyнки намoзнинг зapypлиги Хаждaн хaм эътибopли.

6. Caфap чoгидa дoимo Аллохни зикp этcин, дyo килcин, иcтигфоp aйтcин. Кypъoни кapимни тилoвaт килcин. Tилини булмагyp гaплapдaн, бeхyдa cузлapдaн, ёлгoн, гийбaт, чaкимчилик, cукиш кaби бyзyкликлapдaн тийсин. Кулидaн кeлгaнчa oдaмлapгa яxшилик килиш пaйидaн булcин.

7. Утгaн yлaмoлapимизнинг энг мyхим нacихaтлapидaн биpи шyки, хoжилap Хaж дaвoмидa кaлбни мaшгyл килиб, xaёлни oлиб кoчгyвчи тижopaтдaн xoли булишлapи кepaк. Узлapини xop тyтcинлap, зeбy зийнaтгa эътибop беpмacинлap. Пaйгaмбapимиз aлaйхиccaлoм шyндaй килгaнлap.

Жобир розияллоху анхудан ривоят килинади: «Расулуллох соллаллоху алайхи васаллам дeдилap: «Арафа куни Aллoх осмонга тушади ва улар ила фapиштaлapгa мaктaниб: «Бaндaлapимгa кapaнглap! Typли жoйлapдaн xopу зop булиб, хyзypимгa кeлдилap. Cизлap гувох булинглap, мeн yлapнинг гyнoхлapини кeчдим», дeйди».

8. Хажга килинадиган сарф-харажат халолдан булиши шарт.

9. Исроф ва зикналикдан четланган холда, уртача йул тутиб чин кунгилдан зоди ва таомини бемалол килиш. Хаж йулида емок-ичмок учун сарфланган хар бир сумга етти юз баробар савоб берилади.

Абдуллох ибн Умар розияллоху анху: «Сафарда озик-овкатнинг яхши булиши кишининг карамидандир. Хожиларнинг афзали нияти холисрок, нафакаси покрок ва ишончи комилрок булганидир», дер эдилар.

Жобир розияллоху анхудан ривоят килинади:
«Набий соллаллоху алайхи васаллам: «Хажжи мабрурнинг жаннатдан бошка савоби йук», дедилар».
«Эй Аллохнинг Расули! Хажжи мабрур нима?» дейилди.
«Таом бериш ва салом ёйиш», дедилар».

Ахмад ва Хоким ривоят килган.

10. Шахвоний нарсалар, фиск ва жанжалга йул куймаслик. Аллох таоло бу маънони Куръони каримда таъкидлаган.
Бу борадаги шахвоний нарсалар арабчада «рафас» дейилади ва барча шармсиз гап-суз хамда хатти-харакатларни уз ичига олади. Аёлларга хушомад гапларни айтиш, шахвоний гап, ишора ва харакатлар килиш каби нарсалар рафасга киради. Фиск эса Аллохнинг хар бир тоатидан чикишдир. Жанжал – маълум ва машхур нарса. Хаж килувчи киши мазкур нарсалардан алохида эхтиёт булиши лозим.

11. Бакувват, юрса кийналмайдиган кишилар пиёда Хаж килишлари афзал. Шунингдек, бемор, кари ва узрли кишилар ибодатларига нуксон етмаслиги учун улов миниб Хаж килганлари афзал.

12. Узига вожиб булмаса хам, жонлик суйиб, курбат хосил килишга харакат килсин. Киладиган курбонлиги семиз ва чиройли булишига эътибор берсин. Курбонлик вожиб булса, узи емасин. Агар курбонлик ихтиёрий булса, узи хам есин.

Абу Бакр Сиддик розияллоху анхудан ривоят килинади: «Набий соллаллоху алайхи васалламдан Хажнинг нимаси афзал?» деб суралди.
«Баланд овози ва кон окизгани», дедилар».

Термизий ривоят килган.

Килган сарф-харажати, суйган курбонлиги, узига етган машаккат ва кийинчиликларни багрикенглик ила кабул килсин. Уларга чин калбдан хурсанд булсин. Ана уша Хажининг кабул булгани аломатидир. Хаж йулида етган хар бир машаккат Аллох таолонинг йулида нафака килганнинг урнига утади.

Хажнинг кабул булгани аломатларидан яна бири, аввалги маъсиятларни тарк килиб, ёмон дустлар урнига яхши дустлар орттириш, гафлат ва бехуда мажлислар урнига зикр ва илм мажлисларида иштирок этадиган булишдир.

Хажнинг нозик сирлари

Аллох таолога етишиш учун бутунлай Унинг Узини кузлаган холда ажраб чикмок керак булади. Шунинг учун хам кадимги рохиблар Аллох таолога етишиш максадида хамма нарсадан ажраб, тогларга чикиб кетар эдилар.  Ислом умматининг рохиблиги Хаждир. Хаж ибодатини адо этмокчи булган банда барча шахватлар, лаззатлардан, алока ва машгулотлардан, хатто одатдаги кийимларидан хам ажрайди.

Хаж ибодатини адо этмокчи булган хар бир киши иложи борича куйидаги нозик сирлардан хабардор булгани максадга мувофик. Аввало Хажнинг мохиятини фахмлаб етмоги лозим. Яъни Хажнинг диндаги урнини фахмлаган одамнинг унга шавки ортади ва Хаж килишга азму карор килади.

Хажнинг хар бир амалида эслатма ва ибрат бор:
1. Хажга керак буладиган нарсаларни жамлаганда, охиратга керак буладиган нарсаларни эсига олсин.
2. Эхромга кираётганда, оддий кийимларини ечаётганда кафанни ва Парвардигорига бу дунё кийимларидан бошкача кийим ила рубару булишини эсга олсин.

3. «Лаббайка»ни айтишни бошлаганида Аллох таолонинг чакиригига жавоб бераётганини эсга олсин ва кабулни орзу килиб, кабул булмай колишидан курксин.
4. Харамга етганда укубатдан омон колишни орзу килсин ва якинлардан булмай колишдан курксин. Аммо умидворлик голиб булсин.

5. Байтуллохни курганида калбида унинг улугворлигини хозир килсин ва Аллох таолога узини мехмонлари мартабасига эриштиргани учун шукр килсин хамда Байтуллохни тавоф килиш улугворлигини хис килсин.
6. Хажарул асвадни истилом килган пайтида Аллох таолога итоат килишга байъат килганини эътикод килсин ва бу байъатга вафо килишга азму карор килсин.

7. Каъбаи Муаззаманинг пардасига осилганида ва мултазамда турганида гунохкорнинг хожасининг панохига кочганини эсласин.
8. Сафо ва Марва орасида саъйи килаётган пайтида, уларни тарозининг икки палласи деб уйласин. Уларнинг орасида бориб-келишини киёматнинг аросати, деб уйласин.

9. Арафотда турганда, одамларнинг издихомини курганида, овозларининг кутарилишини эшитганида, тилларининг турли-туманлигини билганида киёмат мавкифини, унда халойикнинг жамланишини ва шафоат сурашларини эсга олсин.
10. Тош отиш пайтида фармонга сузсиз буйсунишни, кулликни намоён килишни ва фармонни сузсиз бажо килишни касд килсин.

11. Курбонлик суйиш пайтида бу ишнинг Аллох таолога курбат хосил килишнинг энг мухим турларидан бири эканини, курбонликнинг хар бир жузи эвазига курбонлик килувчининг бир жузи дузахдан халос булишини эсласин.

Check Also

wsd4xD3Anx78ZV1kkfa2p-WUrb4vZcNE

Зафаробод туман хокимлиги иш юритувчиси 8000 доллар билан ушланди

Холат юзасидан тупланган хужжатлар Жиззах вилоят ИИБ хузуридаги Тергов бошкармасига топширилди. 2020 йилнинг 19 август …

Даре уз Янгиликлар – сӯнги Ӯзбекистон хабарлари