Madaniyat

Poklik – «Tahorat» suzi lugatda «tozalik va ozodalik» manosini anglatadi. Shariatda esa u tahorat, gusl, tayammum kabi namoz uqish uchun kerakli poklanishlarga aytiladi. Islomda poklik iymondan hisoblanadi. Islom poklik va poklanish ishlariga uta jiddiy qaraydi. Dunyoda Islomdan boshqa hech bir din, tuzum yoki falsafa poklikni va ozodalikni iymonga tegishli darajaga …

Quyoshning uzining odatda botadigan tomonidan chiqishi ham qiyomatdan oldin buladigan katta alomatlardan biridir. Bu haqda Paygambar sollallohu alayhi vasallamdan kuplab hadisi shariflar vorid bulgan. Bazilarini qisqacha urganib chiqamiz. Abu Zarr roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi: «Nabiy sollallohu alayhi vasallam bir kuni: «Bu quyosh qayoqqa ketishini bilasizlarmi?» – dedilar. «Alloh va Uning …

Ayolning uzi va oilasi uchun rizq-nasiba izlash maqsadida mehnati yoki ummat uchun foydali bir sohada tadqiq va tahlilda qatnashishi, tahsil olishi, tahsil berishi haqida Islomning hukmi erkaklar bilan aynidir. Yani bu masalada erkak va ayollar boshqa sohalarda bulgani kabi tengdirlar. Islom talimotining qaysi bir hukmiga nazar solmang, ayol mehnati va …

«Istikhora» suzining lugaviy tarjimasi «yakhshilik surash»dir. Bir banda bir ishni qilishga ikkilanib qolsa, Alloh taolodan uning bashoratini berishini suraydi. Jobirdan rivoyat qilinadi: «Nabiy sollallohu alayhi vasallam bizga turli ishlarda istikhora qilishni khuddi Qurondan bir surani urgatgandek urgatar edilar: «Biringiz bir ishni qilmoqchi bulsa, ikki rakat namoz uqisin. Sung: «Allohim! Sendan …

Bu manoni «Sharkhi «Aqidatut Tohoviya» kitobidan olingan iqtibosdan urganamiz: «Makhluqning vasf qilib bulmaydigan, u bilan amal vojib buladigan istitoati, muvaffaq qilinish qabilidan bulib, amal bilan buladi. Ammo sihat-salomatlik, kengchilik, imkoniyat va asbob hamda vositalarning etarli bulishiga bogliq istitoat amaldan oldin buladi. Khitob (shariat buyruqlari) ana usha istitoatga qaratilgandir. Alloh taolo: …

Kimki Hajni iroda etsa, tavba bilan boshlashi lozim buladi. Qilgan zulmlarini qaytarishi, qarzlarini uzishi, qaytib kelguniga qadar nafaqasi lozim bulgan har bir kishiga etgudek nafaqa hozirlashi, uzida saqlayotgan omonatlarni egasiga qaytarishi kerak. Hajga borish va kelishga kifoya etadigan miqdorda halol moldan uzi bilan birga olib oladi. Zodi-rohilasiga bagrikenglik qilib, faqiru …

Bu masala juda ham nozik va khatarlidir. Ayniqsa, hozir bulgan-bulmagan narsa uchun kupchilikni kofir yoki mushrikka chiqarib yuboradiganlar kupaygan bir paytda, aqoid ilmi bilimdonlari kam, uni izlaganlar undan ham kam. Albatta, har bir ijtimoiy muammoning uz sabablari va omillari bulgani kabi, odamlarni osonlikcha kofirga yoki mushrikka chiqarib yuboradiganlar kupayishining ham …

«Shafoat» lugatda boshqa birovga qushilib, unga yordam berish va yonini olib, biror narsani uning uchun surashni anglatadi. Kupincha, shafoat martabasi va hurmati yuqori shakhsning uzidan pastroq odamning tarafini olib, unga manaviy yordam berishi ila sodir buladi. Qiyomatdagi shafoat ham shundandir. Allohning huzurida shafoat beruvchilar ham gunohkorlarga kumak beradilar. Quroni Karim va …

Jannat va duzakh inson etib boradigan okhirgi manzillardir. Inson ulardan biriga etgandan keyin, unda abadiy qoladi. Ahli sunna val jamoa mazhabi etiqodicha, bu ikki narsa moddiy bulib, ulardagi narsalar ham ruhga, ham jismga oiddir. Ulardagi nematlar va azoblar ham jismga, ham ruhga beriladir. Jannat va duzakh abadiy turadigan narsalardir. Ularga …

Alloh taolo: «Sen: «Ey Robbim, Sendan shaytonlarning vasvasasidan panoh surayman! Ey Robbim, Sendan ularning menga hozir bulishlaridan panoh surayman», deb ayt», degan (Muminun, 97-98). Mumin-musulmon odam doimo ushbu oyatda zikr qilingan narsalardan Alloh taoloning panohini surab, ushbu oyatni tilovat qilib turmogi lozim. Alloh taolo Baqara surasida: Ular: «Bizni maskhara qilyapsanmi?», …