Главная / Жамият / Туркияга уйнагани кетганимиз йук эди…» Мигрантлар муаммоси Нодира Кодирова оиласи мисолида

Туркияга уйнагани кетганимиз йук эди…» Мигрантлар муаммоси Нодира Кодирова оиласи мисолида

Хориждаги миллионлаб ватандош – бир-бирига хам ухшаш, хам фаркли миллионлаб такдирлар демакдир. Нодира Кодирова вокеасини хам мехнат мигрантларининг алохида катлами шаклланиб улгурган узбек жамиятидаги муаммолардан айро холда тахлил этиб булмайди.

Депутатнинг уйида хакикатан суицид булганми ёхуд котиллик, деган савол канчалик актуал булса, мигрантлар билан боглик навбатдаги фожиа – 23 ёшли кизнинг улимидан биз кандай хулоса киляпмиз, деган савол хам шунчалик мухим.

yae3kkt0kbybmbi_en5036hmm5qxr2gx

Нодиранинг акаси Мухаммадали Каршибоев билан сухбатимиз бизни ана шундай хулосага ундади.

«Биз у ёкларга уйнагани кетганимиз йук эди. Ишлаш учун, уй олайлик деб, йукчилик туфайли кетгандик. Уз ватанида, оиласи багрида, дуст-биродарларига кушилиб юришни, туй-маъракаларга катнашишни хар ким хам хохлайди…» – дейди сунгги 5 йил давомида Туркияда мехнат мухожири булган Каршибоев.

Сухбатимизнинг биринчи кисмида Мухаммадали бевосита вокеа тафсилотларини сузлаб берган эди. Интервью жиззахлик оиланинг утмиши ва бугуни, ака-сингилнинг Туркияга бориб ишлаши сабаблари ва Каршибоевнинг мусофирчиликдаги хаёти каби мавзуларда давом этди.

Сухбатнинг биринчи кисми: «Синглим акли заиф хам, фохиша хам эмасди!»

Ака-сингилни Туркияда ишлашга нима мажбур килди?

– Оилада турт фарзандмиз – уч киз, бир угил. Икки опам турмушга чиккан. Кенжамиз, она синглим Нодира рахматли булди. Отам вафот этганлар, жойлари жаннатдан булсин. Жиззах вилоятида доимий руйхатда турамиз, хозир Тошкентда ижарада истикомат киляпмиз.

Оилавий шароитимиз огирлиги туфайли охирги беш йил давомида Туркияда ишладим. Олаётган маошим рузгордан ортмасди. Икки опам турмушга чиккан, оилада ота-онам ва синглим бор эди. Уч йил олдин вафот этган отам мехнат кила олмасдилар – огир касалликка чалингандилар. Дори-дармонга куп пулимиз кетиб коларди. Хатто амакимлар, дуст-у биродар, кариндошлардан карз хавола килиб… Бу карзларни шу пайтгача хам уза олганимиз йук. Аллох соглик берса, узамиз, аввало отамнинг соглигига карайлик, деган максадда уларнинг дори-дармонига пул топиш учун чет давлатга кетганман.

Беш йил Анкарада ишладим. Ойлигим рузгордан, дори-дармондан ортмасди. Сунг оиламиз билан маслахатлашган холда синглим Нодирани олдимга чакиришга мажбур булдим. Яъни узи берган таклифдан, оилавий шароитимиздан келиб чиккан холда. «Ака, топган пулингиз рузгордан ортмаяпти. Олдингизга борай. Икки кишилашиб ишлайлик. Биримиз топган пул дорига кетса хам, биримизники йигилади», дегач, Нодира синглимни ёнимга чакирдим.

Нодира иш жойи – Унал оиласи хакида кандай фикрда эди?

– Ширин Унал Нодира ишлаётган пайтида уни кизимдек булиб колди, дерди. Улганидан кейин ёмонга чикариши инсонийликдан эмас.

Синглим билан хужайинининг характери хакида баъзида гаплашиб турардик. Муомаласи канака, деб сураганимда: «Ака, менга мукофот берсангиз булади, бу ерда жуда купчилик ишлаб кетган экан, бу одамнинг характерига хеч ким дош бера олмаган экан. Характерлари ута огир», деганди.

Нодира бу ишдан кетаман, деб айтишга куркарди. Хаста хонимни парваришлаш асносида бели огриб колгач, бир марта кетмокчилигини айтган экан. Лекин оила рози булмаган. «Касал аёлим сенга урганди, кизимга хам дугонадай булиб колдинг, оиламдагилар сени хурмат килишади, кетмай куявер», деган экан ушанда Ширин Унал.

Шундан кейин синглимни узимиз даволатамиз деб, касалхонага олиб боришди. Огир ишлар учун бошка бир алохида хизматчи олишларини, синглим овкат килиш каби енгил юмушлар билан шугулланишини айтишган. Кейинрок андижонлик Хилола исмли кизни ишга олишди.

Синглим телефон килиб: «Оиланинг раъйига йук дея олмадим, Ширин Унал укишга киришингга хам ёрдам бераман, деб айтди. Укишга кирсам булди, мендан бахтли инсон булмасди», деганди.

Уналнинг хаста рафикасини эса Нодира жуда хам яхши аёл деб таърифлаганди. Синглим хужайини ва унинг кизи хакида ижобий фикрда булмаса хам, аммо узи парваришлаётган аёлни жуда хам хурмат килишини айтганди.

Турмушга чикиш хакида гаплашганимизда: «Йук, ака, хали бор. Турмушга чикиш хакида умуман уйламаяпман, факат укийман, укишга кираман – орзум ушалсин», дерди.

«Отамнинг жанозасига кела олмадим…»

– [Уч йил олдин] ишлаётган жойимдан ойлигимни ола олмагандим. Маошимни талаб килганим учун мени ишдан хайдашди. Садака сураганим йук эди, уз иш хакимни беринглар, дегандим.

Уйдагилар билан телефонлашиб тургандик. Онам дори-дармонга пул жунатишимни суради: «Отанг кундан-кунга огирлашиб боряпти…»

Жами икки ойлик маошимни беришлари керак эди. У пайтда 1,5 минг лирага (хозирги курсда $250дан бироз купрок – тахр.) ишлардим. 3 минг лира беришлари керак эди, беришмади. Хакимни сураганим учун ишдан бушатишди.

Квартирамга борсам, у ердаги йигитлар уртасида жанжал чиккан, шикоят тушган, «участковой» босган… Квартирамдан хам чикдим.

Хам ишимдан айрилдим, хам квартирамдан. Кулимда пулим йук. Шу орада онам телефон килди. Бакириб йиглаяпти: «Мухаммад, тез оркангга кайт, билетингни ол, даданг хайрлашяпти, сени курмокчи…»

Телефонни учирдим. Каерга боришимни, нима килишимни билмайман. Пулим йук. Сумкам билан кучада колдим.

Отамнинг жанозасига етиб кела олмадим. Армон булиб колди.

Анча йилдан буён хаста эдилар. Инсульт. Баданларида фалажлик бор эди. Аввалига хассада юрардилар. Кейин, дори-дармонлар етказа олмаганимиз сабабли, ахволлари кундан кунга огирлашиб бораётганди.

«Уйнагани кетмагандик…»

– Факат мен бокувчи эдим. Хаста онам уй бекаси. Рузгордан орттира олмаганимиз учун хам мархума синглимни чакирган эдик. Биз у ёкларга уйнагани кетганимиз йук эди. Ишлаш учун, уй олайлик деб, йукчилик туфайли кетгандик. Уз ватанида, оиласи багрида, дуст-биродарларига кушилиб юришни, туй-маъракаларга катнашишни хар ким хам хохлайди…

Мусофирчиликни курган билади. Осонмас. Чет элда юрган куп фукароларимиз бор, хаммасини Аллохим уз панохида асрасин. Узларини эхтиёт килиб юришсин. Бунга ухшаш вокеалар хеч кимнинг бошига келмасин.

Умрининг беш йилдан купрогини мухожирликда утказган 26 ёшли Мухаммадали Каршибоев ортик чет элда ишламокчи эмас. Онасининг юраги хаста, кон босими бор, энди уни ёлгизлатиб куя олмайди.

Check Also

thumbnail-tw-20201105142056-6058

Шахар хаётига карши соглом хаётнинг 3 та асосий омили

Биз хаммамиз биламиз ва курамиз: шахар хаёти одамларга салбий таъсир курсатади, у ёки бу касалликларни …

Даре уз Янгиликлар – сӯнги Ӯзбекистон хабарлари