Главная / Жахон / Тожикистонга сафар таассуротлари

Тожикистонга сафар таассуротлари

Душанбе шахри уз номи билан хафта кунларидан бирини англатади – «душанба». Качонлардир, кичик кишлок атрофида яшаган барча кишилар шу ердаги йирик бозорга душанба куни келиб, савдо килишга урганган. Ханузгача, Душанбе шахридаги Баракат бозори сайёхлар учун эътиборга молик жойлардан бири саналади. Шахарда кухна бозорларнинг кучирилиши, диккатга сазовор биноларнинг бузилиши тез-тез учраб турса-да, Душанбе киёфаси ёркин, у бир карашда кучаси баланд бинолар билан тулган Дубай, узокдан Арарат тоги куриниб турган Ереван, эски махаллаларда кайнаб турган одамлари билан Тошкентни эслатади.

Шахарнинг марказий кучасида куплаб хайкал ва музейларни учратиш мумкин. Шунингдек, опера театри ва сайёхларнинг кунглини хуш этувчи бир канча кафе, емакхоналар бор. Эътиборлиси шундаки, Тожикистон мен учун олисдаги юрт булиб туюлмади. Негаки, аэропортдан чикишим билан соатларни созлашга хожат йук, Узбекистон Тожикистон билан бир вакт пояси остида яшайди. Бу табиий мантикдир, аммо дастурхонимиз хам бир хил. Мазали шурва, палов, шакароб, тандирда пиширилган нон сизни уйдан узокда булганингизни хис этишга имкон бермайди.

Айтганча, халкларимиз ухшаш деганда бир жихатни эслаб утай: маросим, туй ва байрамларни нишонлаш, унда ёзиладиган дастурхон билан боглик машмаша тожикларни хам кийнаб келган. Шунинг учун маросимларни утказиш тартиби конун билан белгиланган. Тавсияга амал килмаган кишилар жавобгарликка тортилади. Овкатланиб утириб, ана шу тартиб битилган китобча барча емакхонада мавжудлигига ишонч хосил килдим. Асосий овкатлар сузсиз гуштдан тайёрланади. Чучка гушти умуман ишлатилмайди.

Деярли барча кизикарли биноларни шахарнинг Рудакий кучасидан топасиз. Меъморий обидалар буйича иккита фикрни айтиш мумкин: биринчидан, у Санкт-Петербург архитектурасидан илхомланган, иккинчидан, шахар Сталин даври меъморчилиги ва шаркона шакллар уйгунлигини узида мужассам этган. Бежиз шахарни 1929 йили Сталинобод деб номлашмаган, ахир.

Шахарнинг яна бир эътиборли жойи – барча олий маъмурий бинолар жамланган майдон ва унинг марказидаги улкан флагшток. Байрок дунёдаги энг баланд флагштокка илинган эди. Айни пайтда у дунёдаги иккинчи макомини саклаб турибди. Умуман олиб айтганда, майдонда махоратли курувчилар бино этган миллий кутубхона хам бор. Бу хакда алохида маколада айтамиз.

Кези келса, Тожикистон йулсозларини олкишлаб куйиш лозим. Бунака равон йулни факат Германияда кургандим. Лекин сайёхлар Тожикистонга асори-атикаларни томоша килишга, меъморий обидалардан хайратланиш учун келмайди. Улар деярли йук. Бу мамлакатнинг кузни хайратдан донг котирувчи тоглари, табиати, узок сухбатларда хам сизни зериктирмайдиган халки бор. Мана нима учун Тожикистон жозибадор. Помир тоглари, Хисор этаклари, Бадахшон ва Хатлон, Сугд… Буларнинг барчаси узгача субмаданият намунаси саналади. Хар бир худуднинг уз урф-одати борки, уни томоша килиш учун узок юртлардан хам ажнабийлар келади. Мен вакт тигизлиги туфайли, афсуски, бу хакда факат одамлардан эшитдим. Масалан, Марказий Осиёда энг катта анъанавий бозорлардан бири – Пайшанбага (Хужанд шахрида) бориб, унинг гала-говурида одамларни кузатиш канчалар марокли. Мен эса Хисор калъасида булдим. Бу ернинг тарихини суриштирганимда, махаллий ахолидан Искандар Буюкнинг Роксана билан никохи мана шу калъада булганини билиб, мозийга узок бокиб турдим.

Кишки паллада Душанбе атрофидаги тоглар кор зийнати билан янада гузаллашиб колади. Сафед-Дара тог чанги комплексидаги хордик, шаксиз, хеч ёдимдан чикмайдиган бир хотира булиб колади. Тогда оила билан дам олиш учун келган жахонгашта саёхатчи Фарход Калонов билан танишиб колдим.

У тожикистонлик машхур сайёх булиб, деярли бутун дунёни айланиб чиккан. Рафикасининг ота-онаси сулим Фаргона томонлардан… Хуллас, Тожикистонда хар ким билан сухбат килганингизда, сухбатдош очик ва самимий булади. Кизикарлиси, уларнинг аксарияти, Узбекистонга алокадор, кимнингдир бобоси, бошкасининг онаси Узбекистонда тугилиб усган, кейинчалик Тожикистонга келган. Ана шундай кариндош тутиниб кетган тожик дустларимиз бироз узбекча хам гапириб хушомад килиб куйишди.

Тожиклар учун мехмон, Узбекистонда булганидек, азиз ва муътабар саналади. У – мукаддас киши. Егулик билан мехмоннинг корнини туклаш, уни тинглаш ва кизик хикоялар айтиб бериш, албатта, бажариладиган ритуалдир. Халк вакилларнинг ганчкорлик ишлари тахсинга сазовор. Умуман хунармандчилик буйича узок ва хуп гапириш мумкин. Узбек ва тожикларни икки тилда гаплашуви бир халк дея бежиз эътироф этишмаган. Узбекистонликлар, айникса Тожикистонда узлигини топаверади.

Check Also

egIg0RbcjP9-5zjdCz_YbLJq8b2lia1O

Фукаролар курол сохасида рухсат бериш жараёнларидан кандай тартибда утиши маълум булди

Курол муомаласи сохасида рухсат бериш тартиб-таомилларидан утиш тартиби тасдикланади. Фото: ИТАР-ТАСС/ Зураб Джавахадзе Вазирлар Махкамасининг …

Даре уз Янгиликлар – сӯнги Ӯзбекистон хабарлари