Главная / Жамият / Кайфиятимизга хар куни уз таъсирини утказадиган 15 хил оддий озик-овкатлар

Кайфиятимизга хар куни уз таъсирини утказадиган 15 хил оддий озик-овкатлар

Тусатдан бошланувчи бош огриги каердан пайдо булади? Нега баъзан ухлаш ва уйкудан уйгониш кийинлашиб колади? Хавотир ва тушкунлик хиссининг сабаби нима?

Аксарият кишилар бу кабиларни хаво узгаришлари, огир утган иш хафтасидан кейинги чарчок ёки шунга ухшаш бошка бир нарса билан боглашади. Лекин биз умуман ахамиятимизни каратмайдиган доимий тановул килувчи махсулотларимиз ички туйгулар ва саломатликка узининг маълум таъсирини утказа олади.

Куйида илмий изланишлар натижаси оркали аникланган бизнинг шаштимизни сундирувчи баъзи махсулотлар келтирилган. Сунг эса аксинча, куч ва гайратни орттирувчи озик-овкатлар хакида маълумот берамиз.

Салбий таъсир курсатувчи махсулотлар

Кундалик тановулимиздан урин олган баъзи озиклар кайфият ва узини хис килишга зарарли таъсир курсатиш хусусиятига эга. Айнан улар сабабли босим остида колиш ёки оддий харакатларни хам кунгилдагидек бажара олмаслик холатига тушиб колиш хиссини бошдан утказишингиз мумкин.

1. Тозаланган ок ун

Аралашмалардан тозаланган ок ундан тайёрланган макарон ёки хамирли таом истеъмоли тушкунликни ошириши мумкин. Бу таом таркибидаги юкори гликемик индекс билан боглик: организмга тушгандан сунг, у шакарга айланади. Конда глюкоза микдорининг кескин кутарилиши руй бериб, бехаловатлик ва хавотирни тезлаштирувчи моддаларга айланиши кузатилади.

2. Ширин ичимликлар

Газланган, энергетик ва машгулотлар учун мулжалланган ичимликлар, коида буйича, ортикча вазн ва хажмни келтириб чикаргани учун кораланади. Кола ва шунга ухшаш ичимликларнинг асосий таркибий кисми — 45 фоизи глюкоза ва 55 фоизи фруктозадан ташкил топган жухори сиропи хисобланади. Фруктозанинг мунтазам истеъмоли натижасида кон босими ва кон таркибидаги ёглар микдори ошиб бориши артериал гипертензия (кон босими ошиши), Альцгеймер касаллиги ва хаттоки, деменсияга (тафаккур йуколиши, аклий нокислик) хам етаклаши мумкин.

3. Макрел, акула ва баликнинг баъзи турлари

Кирол макрели, акула, найзабалик, тунец ва баъзи йирткич турдаги ёввойи балик турлари уз организмида симоб йигиш кобилиятига эга. Металл тирик организм тукималарида тупланиб боради. Инсон организмига тушиши билан симоб мия, буйрак ва жигар сохаларига етиб бориши ва марказий асаб тизими ва мияга халокатли таъсир утказиши кузатилади.
Агар симоб хомиладор аёл организмига тушса, она корнидаги чакалокнинг мияси ривожланишида бузилишларга ва хаттоки церебрал параличга олиб келиши мумкин. Шунга карамасдан, саломатликка катта наф келтирувчи балик турлари хам талайгина. Ёввойи балик истеъмолини хафтада бир мартадан оширмаслик тавсия этилган булса, сунъий равишда парвариш килинганларини бемалол 2-3 маротаба тановул килиш мумкин..

4. Итузум гулли усимликлар

Помидор, картошка, булгор калампири, баклажон ва итузум оиласига кирувчи бошка усимликлар гликоалкалоидлар ишлаб чикаради, улар табиий равишда бегона утлар билан курашувчи моддалар хисобланиб, таркибида юкори микдорда токсинлар бор. Бу бирикма асаб тизимининг ортикча стимулланишига туртки булади  ва шу сабабли сезувчанликка эга одамлардан уйкусизликдан азият чекишлари мумкин. Гликоалкалоидлар организмда йигилади ва 5 кун давомида чикиб кетади. Тиникиб ухлаш учун бу турдаги махсулотларни тунги тановулидан кочиш максадга мувофик.

5. Ачитилган ва дудланган махсулотлар

Тузланган карам, узок вакт давомида тайёрланган пишлок ва ярим дудланган колбаса бактериялар таъсирида юзага келадиган жараён туфайли таниш таъмга эга булади. Айнан ушбу жараён давомида оксилларнинг катта кисми биоген омилларга айланади. Улардан энг кучлиси гистаминдир. У бехаловатликни орттириб, уйкуга кетишга халакит беради ва организмдаги адреналин микдорини оширади. Шу сабабли хам бу турдаги махсулотларни факатгина куннинг биринчи ярмида тановул килинг.

6. Ширин жухори

Жухори ва у оркали тайёрланган сироп мигренни юзага келтирувчи омиллар каторига киради. Бунинг сабаби улар таркибидаги оддий шакар ва киёмдир. Хар иккиси хам мигренни кузгатади. Баъзи изланишлар натижаси шуни курсатмокдаки, доимий боши огрувчи инсонлардаги безовталик маккажухори истеъмолини рад килиш натижасида маълум вактга тухтаган.

Ижобий таъсирга эга махсулотлар

Овкат организмга ижобий таъсир хам утказиши мумкин, албатта. Узгаришнни пайкаш учун рациондаги бир махсулотни бошкасига алмаштириб куринг. Масалан, кувват ошганини ёки рухингизда тетикликни хис килишингиз мумкин.

1. Брокколи

100 грамм брокколида деярли бир кунлик эхтиёжни кондирадиган К витамини булади. У хотирани мустахкамлаш оркали узок умр куриш давомида хам теран идрокни саклаб колиш вазифасини бажаради, бунинг учун уни кундалик рационга киритиш кифоя. Бундан ташкари, карамнинг бу тури бош мияни шикастланишлардан химоя килувчи антиоксидант ва микроэлементларга бой.

2. Женьшенли чой

Женьшенли чой чекувчи кишиларнинг миясида хар бир сигарет донасидан кейин пайдо булувчи дофаминнинг харакатини сустлаштиради. Шу йусинда, кашанда доимги коникиш хиссидан махрум булиб боради. Мунтазам равишда дамламани кабул килиш чекишдан бутунлай воз кечишга хам етаклай олади.

3. Сардина ва лосось балиги

Бу ва бу каби ёгли балик турлари катта микдорда омега-3 кислотасига эга. Бу модда етишмовчилигида психик касалликлар авж олиши мумкин. Доимий равишда ёгли баликлар истеъмолига амал килувчи кишиларда депрессия вужудга келиш эхтимоли анча паст.

4. Бразилия ёнгоги

Организмда селен моддаси камайиб кетса, инсон жиззаки ва тез чарчайдиган булиб колади. Бразилия ёнгоги селенга бой махсулотлар орасида уз урнига эга. Газабни ва асабийликни енгишдан ташкари, организмга кучга тулиши учун кунига 3 дона шу магиздан ейиш етарли булади. Юрак фаолиятини хам яхшилайди.

5. Банан

Банан темир, фосфор ва витаминларга бойлиги купчиликка аён. B6 витамини серотонинни синтез килишда кумаклашади. Углеводлар мияда триптофан сурилишини таъминлайди, B6 витамини уни яхши кайфият гормонига айлантиради. Шунингдек, асаб тукималари ва юрак мушаклари саломатлигини сакловчи калийга куп микдорда банан истеъмол килиб эришиш мумкин.

6. Корагат

Корагат — С витамини (100 граммида кунлик эхтиёжнинг 24 фоиз микдорини боса олади), калий, магнийнинг табиий манбаидир. Шу каторда, ундаги марганца ва антоцианлар мевага кук тус бериб, антиоксидант ва яллигланишга карши таъсир билан таъминлайди. Корагат тановул килувчи кишилар ёш узгаришлари билан боглик аклий касалликларга камрок йуликишади, киска муддатли хотиранинг сифати ошади.

7. Тухум

Тухум таркибида ацетилхолин синтезида иштирок этувчи холин бор. У хам мия фаолиятини мукобиллаштиришда иштирок этади, кайфиятга таъсир курсатади ва хотирани ёшартира олади. Битта тухум саригида холиннинг кунлик дозасининг чорак кисмини учратиш мумкин. Бундан ташкари, тухум B гурухига кирувчи витаминларни хам уз таркибида саклайди.

8. Товук гушти
Триптофан деб ном берилган аминокислота ёрдамида инсон организми серотонин яъни бахт гормонини ишлаб чикаради. Товук ва урдак гушти триптофанга туйинган. Уларни тановул килиш одамга тетиклик ва яхши кайфиятни ушлаб колиш имконини беради. Кукрак ва канотчаларнинг фойдаси купрок, оёк кисмларида холестерин микдори юкори.

9. Гречка
Гречка буткаси таркиби хам фойдали микроэлементлардан холи эмас —  В витамин гурухи, темир, марганца ва магнийни учратишимиз мумкин. Улар мушакларни мустахкамлабгина колмай, стресс ва ёмон кайфиятга карши курашади, кон айланишини яхшилаш оркали мия хужайраларига импульс етиб боришини тезлаштиради.

Check Also

thumbnail-tw-20201105142056-6058

Шахар хаётига карши соглом хаётнинг 3 та асосий омили

Биз хаммамиз биламиз ва курамиз: шахар хаёти одамларга салбий таъсир курсатади, у ёки бу касалликларни …

Даре уз Янгиликлар – сӯнги Ӯзбекистон хабарлари