Главная / Маданият / Амаллар ниятга боглик

Амаллар ниятга боглик

amallar-niyatAллох таоло иймон ахлига ният суратида шундай кимёвий элементни ато этганки, у ёрдамида инсон озгина таважжух ила тупрокни тиллага айлантира олади.

Бу хакда хадиси шарифда шундай дейилган:

عَنْ عُمَرَ رضي الله عنه عَنِ النَّبِيِّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ قَالَ: إِنَّمَا اْلأَعْمَالُ بِالنِّيَّاتِ وَإِنَّماَ لِكُلِّ امْرِئٍ مَا نَوَى فَمَنْ كَانَتْ هِجْرَتُهُ إِلَى اللهِ وَرَسُولِهِ فَهِجْرَتُهُ إِلَى اللهِ وَرَسُولِهِ وَمَنْ كَانَتْ هِجْرَتُهُ لِدُنْيَا يُصِيبُهَا أَوِ امْرَأَةٍ يَنْكِحُهَا فَهِجْرَتُهُ إِلَى مَا هَاجَرَ إِلَيْهِ. رَوَاهُ الْخَمْسَةُ.

Умар розияллоху анхудан ривоят килинади:
«Набий соллаллоху алайхи васаллам:«Албатта, амаллар ниятга богликдир. Албатта, хар бир кишининг ният килган нарсаси булади. Бас, кимнинг хижрати Аллох ва Унинг Расули учун булса, унинг хижрати Аллохга ва Унинг Расулига булади.

Кимнинг хижрати дунё учун булса, унга эришади. Ёки аёл учун булса, уни никохлаб олади. Бас, унинг хижрати нима учун килинган булса, ушанга булади», дедилар».

Бешовлари ривоят килишган.

Баъзилар бу каби хадисларни нотугри талкин килиб, ният билан ёмон ишлар хайрли амалларга, гунохлар эса савобга айланади, дейдилар. Бу гап мутлак нотугридир. Гунох иш хар кандай холатда хам гунох хисобланади.

Нечоглик гунох ишни яхши ният билан килинмасин, барибир, у гунохлигича колади. Масалан, бир киши садака килиб юбориш ниятида бировнинг уйига угирликка кирди ва угирланган нарсаларни садака килиб юборди. Килинган ният билан угриликнинг гунохи кечирилмайди.

Расулуллох соллаллоху алайхи васалламнинг юкорида келган иршодларини куйидаги тарзда тушуниш лозим:
1. Килган яхши ишга тугри ният билан савоб олинади, яъни Аллохни рози килиш ниятида укилган намозга савоб олинади. Агар инсонларни кузи учун намоз укилса, савоб урнига гунох булади.

2. Ният билан килинган яхши ишга ажр олиш мубох амалларда уз исботини топади. Чунки мубох ва жоиз ишларга на савоб ва на гунох булади. Лекин мубох амаллар яхши ният билан савобли, ажрли ибодатга айланади ва ният билан килинган ишга ажр берилади.

Масалан, овкатланиш мубох амаллардандир. Агар бирор киши:«Овкат воситасида танамда Аллох таоло буюрган амалларни килишга куч пайдо булади», деган ниятда овкатланса, еган овкати хам савобга айланади ёки бир киши: «Аллох таоло мени зиммамга нафсимни хаккини юклаган.Мен уни адо килишим лозим» деган ният ила овкатланса ёки «Овкатлангандан кейин танам яйрайди ва калбим билан Аллох таолога хамд айтаман» деган ният ила овкатланса, бас, еган овкатига савоб берилади.

Билингки, бирор мубох иш йукки, яхши ният билан ибодатга айланиб, уни килган кишига савоб булмаса! Ха, албатта, барча яхши ният ила килинган мубох ишлар ибодатга айланиб, уни килган кишига савоб берилади. Масалан, кундалик киладиган барча мубох ишларимиз яхши ният билан ибодатга айланиб, уларга савоб берилади.

Уларнинг баъзиси билан куйида танишиб чикамиз:
1. Кундалик ишлар хох у тижорат булсин, хох амалдорлик, хох дехкончилик. Агар инсон у ишларга: «Аллох таоло нафсимни ва бола-чакаларимни хакларини адо этишни мени зиммамга юклаган», деган ният ила киришса, зиммасига юкланган хакларни адо этиш билан бир каторда, килган ишлари ибодатга айланиб, уларга савоб берилади.

Агар у киши: «Килган мехнатидан чиккан фойдани уз ахлимга сарф килиб, ошганини бошка мухтожларга ва бошка хайрли ишларга харж киламан», деган ният билан ишга отланса, килган нияти туфайли зиёда савобга эга булади.

2. Бир киши халкка хизмат килиш нияти ила илм олса, масалан, халкка динни етказиш максадида диний илмни олса, ёки доктор булиб, касалларга хизмат килиш максадида тиббиёт сохасини урганса, ёки давлатга, халкка хизмат килиш максадида машинасозлик сохасини урганса, ёки инсонлар хожатини чикариш ниятида бирор бир хунар урганса, иншааллох, канча вакт уларни урганишга сарф килса, килган хайрли нияти сабабли ушанча вакт унга савоб етиб туради.

3. Бир киши кандайдир касбни танлади. Шунда буни фикр килдики, ризк Аллох таолонинг зиммасида, кандай булмасин, у уз эгасига етади. Ризкни кулга киритишнинг жуда куп йуллари бор. Лекин мен фалон йулни танладим ва унинг воситасида Аллох таолонинг махлукларига хизмат киламан, деб ният килса, уша танлаган касби ажру-савобга сабаб булади.

Масалан, бир киши табиб булиб:«Ризкни жуда куп йуллари бор. Мен бу танлаган касбим билан касалликдан тинкаси куриган инсонларга ёрдам бераман», деб ният килса, гарчи беморлар томонидан табибга мукофот ёки хак берилса хам, табиб килган ниятига, иншааллох, ажр олади. Шундай ниятли инсон баъзан хеч кандай эвазсиз муолажа килса ва баъзан катта хак эвазига даволаса, у килган ниятига савоб олаверади.

4. Бир киши кийим-кечак сотишни хохлаб: «Хар бир кишига шаръан кийим кийиши вожиб. Куп хунарлар ичидан кийим-кечак сотиш тижоратини инсонлар зиммасидаги вожиб амални адо этишга кумаклашиш учун танладим», деган ният билан ишга киришса, иншааллох бу хунарга ажр олади.

5. Бир киши расмий ишда ишлайди. У уз ишига:«Ушбу вазифам оркали инсонларнинг хожатларини чикараман», деган ниятда киришса, иншааллох, ниятига савоб олади.

6. Бир киши чиройли кийимни:«Аллох таоло менга бу неъматни ато этди. Унга каровчилар хурсанд буладилар», деган ниятда кийса, ниятига ажр олади. Лекин кийимимга караб, ким эканимни билиб оладилар ёки инсонларга куз-куз киламан, деган ниятда кийинса, иншааллох, ажрдан бебахра колади.

7. Бир киши:«Болаларни эркалаш ва суйишлик Набий соллаллоху алайхи васалламнинг суннатидан», деган ниятда фарзандларини эркаласа, иншааллох, ниятига савоб олади.

8. Киши уй ишларини:«Набий соллаллоху алайхи васаллам уйларига качон келсалар, уйдагиларнинг  ишларига кумаклашар эдилар», деган ниятда килса, иншаАллох ниятига ажр олади.

9. Аёл уз болалари билан:«Яхши муомала килиш Набий соллаллоху алайхи васалламнинг суннатлари ва у Зот муомалани яхши килишга амр килганлар», деган ниятда муомалани яхши килса, иншааллох, ниятига ажр олади.

10. Бир киши:«Мехмонларга икром курсатиш суннат ва колаверса, муминнинг хакки», деган ниятда мехмонларни очик чехра билан кутиб олса, иншааллох килган ниятига ажр олади.

11. Бир киши уйига:«Инсонлар ёки хайвонларга фойда булади ва колаверса, каровчиларнинг кузини кувонтиради», деган ниятда кучат утказса, иншааллох, ниятига ажр олади.

12. Бир киши ёзувини:«Укувчиларга енгил булади», деган ниятда чиройли килса, иншааллох, ниятига ажр олади.

13. Аёл эрини мамнун килиш ниятида уй ичида рухсат берилган зеб-зийнатлар билан зийнатланса, эр эса аёлим хурсанд ва мамнун булади деб, покиза булса, иншааллох, килган ниятларига ажр оладилар.

14. Бир киши: «Зиммадаги фарзларни адо этишга куч-кувват пайдо килади», деган ниятда рухсат берилган уйин-кулгини килса, иншааллох, ниятига ажр олинади.

15. Бир киши намоз вактларини билиш, вактнинг кадрига етиб, уни яхши ишларга сарфлаш максадида,кулига соат такса, иншааллох, килган ниятига савоб булади.

Имом Газзолий узларининг «Ихёул улум» китобларида ният тугрисида куйидаги уринли иборани келтирганлар:«Инсон хаётида бирор мубох амал йукки, ният билан савобли ишга айланмаса! Эр-хотин узаро бир-бирлари билан: «Бири иккинчисини хакини адо этиш ёки иффатни саклаш» ниятида якинлик килсалар, килган ишларига савоб оладилар».

Check Also

wsd4xD3Anx78ZV1kkfa2p-WUrb4vZcNE

Зафаробод туман хокимлиги иш юритувчиси 8000 доллар билан ушланди

Холат юзасидан тупланган хужжатлар Жиззах вилоят ИИБ хузуридаги Тергов бошкармасига топширилди. 2020 йилнинг 19 август …

Даре уз Янгиликлар – сӯнги Ӯзбекистон хабарлари