Лактоза интолеранси нима, уни қандай аниқлаш мумкин?

Табиатда сутда юқори миқдорда бўлган ва сут шакари сифатида танилган лактоза енергия манбаи ҳисобланади. Лактоза организмга калций ва фосфордан яхшироқ фойдаланиш имконини берувчи компонент ҳисобланади. Шунинг учун суяк ва тишларнинг шаклланишида ҳам муҳим аҳамиятга ега.2

Бироқ, баъзи таналарда лактоза ҳазм бўлолмайди ва бу баъзи ноқулайликларни келтириб чиқаради. Лактоза интолеранси деб аталадиган бу муаммо ҳар ўн кишидан бирида учрайди. Бу ҳаётий муаммо бўлмаса-да, ҳаёт сифатига салбий таъсир кўрсатиши мумкин. Ёши билан лактоза интолеранси кўпроқ учрайди.

Нима учун бу содир бўлади?

Лактоза интолеранси организмдаги ингичка ичак ҳужайралари томонидан табиий равишда ишлаб чиқарилган лактаза ферменти етарли бўлмаганда юзага келади ва бу ҳолда, сут ва баъзи сут маҳсулотларини истеъмол қилгандан кейин 30 дақиқадан 2 соатгача бир оз ноқулайлик сезилади.

Лактоза интолерансининг белгилари қандай?

Кўнгил айниши
Қорин бўшлиғидаги оғриқлар
Шишиш
Газ
Диарея
Диагностика учун ишлатиладиган тестлар;

Лактоза интолеранси тести

Зич лактоза ўз ичига олган суюқлик маст бўлади. 2 соатдан кейин қондаги глюкоза (шакар) миқдори ўлчанади. Aгар қонда глюкоза миқдори паст бўлса, бу лактоза ҳазм бўлолмаслигини англатади. Бироқ, бу амалда жуда тез-тез қўлланилмайдиган тестдир.

Зич лактоза ўз ичига олган суюқлик ичинг. Ҳазм қилинмаган лактаза йўғон ичакдаги бактериялар томонидан водород каби баъзи газлар ҳосил бўлишига олиб келади ва нафас чиқарилади. Ушбу тест билан лактоза интолеранси нафасда водород газини ўлчаш орқали аниқланади. Ушбу тест техник жиҳатдан қийин бўлгани учун уни чақалоқларга қўллаш тавсия етилмайди.

Aйниқса, чақалоқлар ва болалар учун тавсия етилган ушбу тестда лактоза интолеранси ахлатда ҳазм бўлмайдиган лактоза туфайли келиб чиққан сут кислотаси даражасидан аниқланади.

Даволаш

Лактоза интолеранси ташхиси қўйилганда, лактоза ўз ичига олган сут ва сут маҳсулотларини диетадан чиқариб ташлаш тавсия етилади. Aммо буни амалга ошираётганда, кунлик калций еҳтиёжини қондиришни еътиборсиз қолдирмаслик керак. Калций ўсиш ва суяк саломатлиги учун зарурдир. Калцийни фақат сут ва сут маҳсулотларидан емас, балки яшил сабзавотлар ва балиқлардан ҳам олиш мумкин.2

Баъзи сут маҳсулотларида лактоза жуда кам ёки умуман йўқ.3 Масалан, ёгурт таркибидаги бактериялар ундаги лактозани парчалагани учун уларни лактоза интолеранси бўлганлар истеъмол қилиши мумкин.2